نوشته های مشابه
جان پناه
جان پناه در لغت به معنی پوشش دادن و حفاظت کردن است .قسمتی از ساخت و سازهای انتهایی ساختمان که می‌تواند با استفاده از متریال مختلف در ابعاد استاندارد و در مناطقی از سازه که به نظر می‌رسد جان افراد به خطر می‌افتد بنا می‌شوند و به صورت دیوار کشیده شده است.
جان پناه می‌تواند به صورت ساده با ادامه یافتن دیوارها شکل بگیرند؛ یا می‌توانند به صورت عمودی در قالب سازه‌هایی از قبیل دیوار ایجاد شوند.
به زبان ساده تر جان پناه یا دست انداز را می توان دیوار کوتاهی که پیرامون بام ساختمان یا لبه‌ی ایوان‌ها ساخته میشود، تعریف کرد.
هندریل و دست انداز از دیگر نام‌های مترادف جان پناه به حساب می‌آیند.
طراحی جان پناه ساختمان‌ها، یکی از بخش‌های مهم در طراحی خانه‌های مسکونی و سایر سازه‌ها است.
جان پناه مناسب، علاوه بر ایجاد امنیت بیشتر در ساختمان، باعث زیبایی نمای ساختمان‌های شهری نیز خواهد شد.
می‌توان جان پناه‌های مختلفی را با طرح‌ها، شکل‌ها و ابعاد و رنگ‌های مختلف طراحی و اجرا نمود. جان پناه ها یکی از ملزومات ساختمانی است.
در ابتدا از جان پناه به منظور حفاظت در برابر حملات نظامی ایجاد می‌شد، اما امروزه، استفاده ی عمده ی آنها به عنوان گاردریل و موانعی برای جلوگیری از حادثه ایجاد میشود. جان پناه به اشتباه دیوارچینی خوانده میشود که در حاشیه بام ساختمان احداث میشود.
- البته این دیوار یک نوع جان پناه به حساب می‌آید ولی جان پناه مختص پشت بام نیست و تنها با آجر و با روش دیوارچینی هم اجرا نمی‌شود بلکه برای اجرای آن می‌توان از متریال متفاوتی استفاده کرد.
جنس جان پناه :
در احداث آن از مصالح پرقدرت و محکمی آجر مرغوب زنجاب، بتن، شیشه، فلز، کابل، ملات سیمان و ماسه استفاده می شود.. چون دیوار جان پناه باید دارای قابلیت مقابله با بادهای جانبی را داشته باشد.
امروزه ظرافت در طراحی از سایر اولویت ها جلوتر است. به ویژه ظرافت و طراحی شیک در پروژه های بزرگ از توجه زیادی برخوردار است که در این مورد یکی از ملزوماتی که می توان انتخاب کرد نرده های شیشه ای است.
ویژگی های جان پناه
– در همه ی ساختمان‌ها جان پناه پشت بام، دستگاه پله و تأسیسات ساختمان جزء ارتفاع سایه اندازی به حساب می آید.
– ارتفاع جان پناه تراس‌ها، بالکن‌ها و هرگونه پیش‌آمدگی در طبقات ساختمان‌ها از کف تمام شده حداقل باید۱/۲۰ متر باشد.
– ارتفاع جان پناه بام ساختمان جزء ارتفاع مجاز ساختمان محسوب می شود.
– مبنای تعیین ارتفاع مجاز هر ساختمان فاصله سطح معبر (کد صفر صفر) تا روی جان پناه بام ساختمان است. مصالح جان پناه مصالح بنایی یا نرده است.
– اگر ارتفاع جان پناه از ۷۰ سانتی متر بالاتر باشد، باید کلاف های قائم تا بالای جان پناه ادامه پیدا کند و بر روی جان پناه کلاف افقی به ارتفاع ۱۰ سانتیمتر و با دو میلگرد افقی تعبیه شود.
مراحل ساخت و اجرای جان پناه :
اجرای جان پناه در ادامه ی کار دیوارچینی و پیش از اجرای نما انجام میشود. پس از ساختن سقف، بر روى پشت بام (اطراف بام) ديوار جان پناه به ضخامت ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر با توجه به اصول صحيح ديوار چينى ساخته مى شود. پس از دیوار چینی، می‌توان قرنیز (درپوش) را روی آن اجرا کرد. قرنیز می‌تواند از آجر ، بتن و غیره ساخته شود.
– برای انجام این کار ابتدا لباس کار را بر تن کرده، تجهیزات و وسایل ایمنی مورد نیاز را برداشته و با رعایت تمامی اصول ایمنی، مراحل زیر را انجام می دهیم.
– اجرای کار:
پس از آن که ملات درست شد آن را به محل اجرای کار می بریم، در محل معین شده ملات مورد نظر را در کارگاه ریخته و آن را به وسیله ی کمچه پهن می کنیم. آجر اولی دیوار را در محل مناسب قرار داده و به وسیله ی تراز به صورت ضربدری، سطح آن را تراز می کنیم و شمشه‌ی بنّایی را در امتداد آجر نصب شده، قرار می دهیم.
با استفاده از متر، آجر نصب شده را با یکی از اضلاع کارگاه و یا خط کشی جدول کف کارگاه یکی کرده به طوری که با یکی از اضلاع کارگاه موازی شده و فاصله‌ی آن تا دیوار یکسان باشد. همچنین طبق نقشه ی کار آجر انتهای دیوار را نیز با رعایت فاصله‌ی ۱۱۴ سانتیمتر، در موقعیت خود قرار داده و آن را تراز می کنیم.
پس از آن فرآیند سر و ته برداری را با دقت بیشتر برای آجر دوم انجام می دهیم. با بهره‌گیری از شمشه و تراز، آجرهای ابتدا و انتها را با هم تراز می کنیم.
بر اساس نقشه‌ی کار، آجرهای رج اول را در محل خود قرار داده، بین اولین و آخرین آجر ریسمان کشی را انجام داده و اولین رج را با استفاده از کمچه ملات در محل کارگاه خود پهن می کنیم. ملات رج دوم را با استفاده از شمشه، روی کار پهن می کنیم. برای تنظیم ضخامت ملات به اندازه ی یک سانتی متر، می توان از شمشه ملات استفاده کرد.
پس از نهادن سه‌قدی‌های ابتدا و انتهای کار، آنها را به وسیله‌ی تراز یا شاقول به صورت شاقولی تنظیم می کنیم و سپس ملات رج سوم را با استفاده از کمچه به صورت اصولی پهن می کنیم. فرآیند آجرچینی را با رعایت اصول تا ۱۰ رج ادامه می دهیم. حواسمان باشد که پیوند رج‌های فرد مثل رج اول و رج‌های زوج مثل رج دوم، است. با دقت زیاد و رعایت جانب احتیاط شمشه های ابتدا و انتها را از دیوار جدا می کنیم.
ب) سیمان صیقلی و اندودکاری ماسه به منظور ایزولاسیون جان پناه:
مخلوط ماسه و سیمان مورد نیاز را به صورت اصولی تهیه می کنیم. عیار سیمان ۳۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب ملات است. نسبت حجمی ملات نیز ۳ به ۱ (۳ پیمانه ماسه‌ی شسته و ۱ پیمانه سیمان) است. کُرُم اول طرف راست دیوار را با استفاده از کمچه و ملاقه ی بنایی در محل خود اسپرس می کنیم. ( به پاشیدن ملات ماسه سیمان به بدنه ی دیوار، اسپرس می گویند).
ج) نصب قرنیز دیوار دست انداز
با استفاده از کمچه، ملات را بر روی دیوار ریخته. با رعایت آب چکان ۵ سانتی متر سنگ قرنیز را بر روی ملات می ریزیم و روی آن را به وسیله ی تخماق می کوبیم (قطعه چوب سنگین دسته دار که با آن کلوخ یا چیز دیگر را می کوبند) تا در ملات نشست کند.
در این مرحله نباید کنترل تراز بودن راستای طولی و شیب دار بودن عرضی را فراموش کرد. اطراف کار را پاک و اندودهای اضافی را جمع می کنیم و پس از ساخت دست انداز به روش دیوار چینی ، نمای ساختمان اجرا میشود و در مرحله نازک کاری، پس از اتمام سقف، سیمان‌کاری روی آن انجام شده و روی سیمان‌کاری، عایق رطوبتی اجرا میشود و روی عایق هم یک لایه موزائیک یا هر کف‌پوش مد نظر دیگری برای محافظت از لایه عایق رطوبتی قرار می گیرد.
مکان های اجرای جان پناه :
** علاقه ی روز افزون مردم به تماشای نزدیک بازی‌های گروهی همچون فوتبال، والیبال و اسب سواری و غیره، صاحبان سرمایه را بر آن داشته تا به ساخت ورزشگاه‌های بزرگ‌تر روی آورند. این افزایش ظرفیت برای عدم افت کیفیت معمولاً به صورت عمودی اجرا میشود.
در این مکان ها جان پناه‌ها نقش اساسی دارند و مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای نصب آسانسور در ساختمان‌های کوچک و قدیمی نیز نیاز به اجرای جان پناه از جنس غیر از آجری و بتنی است. در این مواقع استفاده از انواع جان پناه شیشه‌ای و فلزی که جای کمتری را اشغال می‌کنند، بیشتر میشود.
این روز ها که ساخت مجتمع‌های بزرگ مسکونی و برج‌های سر به فلک کشیده و پاساژهای بزرگ و چند طبقه گسترش پیدا کرده است، مکانی در بین واحدها برای عبور نور در نظر گرفته میشود و در این مکان‌ها برای جلوگیری از سقوط افراد از *جان پناه‌های شیشه‌ای یا فلزی *استفاده می شود و همچنین برای پله های اضطراری برج ها و پاساژها از جان پناه استفاده می شود.
حتماً مشاهده کرده اید که در بعضی برج‌ها از پنجره‌هایی استفاده شده که تمام ارتفاع دیوار را پوشانده است بنابراین برای محافظت بیشتر از جان افراد در پشت پنجره، جان پناهی از جنس فلز یا کابل ساخته میشود.
جان پناه (هندریل) شیشه ای چیست؟
یکی از محصولات نو و به روزی که در نرده ها و حفاظ ها استفاده می شود، *هندریل جان پناه شیشه ای* است.
اجرای نرده های شیشه ای در پروژه ها جدا از ظاهری شیک، امنیت بالا، طراحی و اجرای آسان، تمیز کردن راحت شیشه ها، نصب سریع و بدون نیاز به تخریب و مقاومت و دوام بالا نسبت به نرده های سنتی و فلزی ارجحیت دارد. این نوع ( هندریل ها) دارای طرح های بسیار متنوعی است و امکان استفاده از طیف گسترده ای از شیشه های سکوریت و یراق آلات، لمینت و خم در آنها وجود دارد.
با پیشرفت در ساخت شیشه‌های مقاوم تر و شفاف‌تر، استفاده از این متریال در اجرای نرده و حفاظ ساختمانی افزایش یافته است. از طرف دیگر چون اتصالات آن از فلزات ضد پوسیدگی و زنگ‌نزن استیل و آلومینیوم است، استحکام جان پناه شیشه‌ای، با گذشت زمان تغییر نمی‌کند و کیفیت خود را از دست نمی‌دهد اصلی‌ترین کاربرد جان پناه شیشه‌ای، ایجاد امنیت بیشتر است.
با توجه به متراژ محل اجرای کار و ارتفاع مورد نیاز جان پناه شیشه ای به سه سیستم شیشه ای تقسیم می شود که بنا بر ایمنی و زیبایی عبارتند از:
۱- جان پناه شیشه ای فیکس پوینت
۲- جان پناه شیشه ای اکسپوز
۳- جان پناه شیشه ای اسپیگات
- در مبحث بعدی درباره جان پناه شیشه ای مطالبی ارائه می شود .
ضوابط اجرای جان پناه
– حفاظ، جان پناه ها و ميله های دستگرد بايد با تمهيدات مناسب، به نحوی تهیه شـوند كـه در زمـان استفاده و بهره برداری از مقاومت و ایمنی لازم برخوردار باشند.
– ارتفاع آن از سطح فضا يا بام در دسـترس، بايـد حـداقل ۱/۱۰ متر و از لبه پله يا سطح شيبدار حداقل ۰/۹۰ متر باشد.
– فاصله خالی بین دو نرده عمودی دست انداز و جان پناه نبايد بيشتر از ۰/۱۱ متـر باشـد. در صورت وجود نرده های تزئینی، نباید از هیچ قسمت آن كره ای به قطر بيش از ۰/۱۱ متر عبور كند.
– طراحی دست انداز بايد به گونه ای باشد كه از بالا رفتن كودكـان و احتمـال سـقوط آنها با تدابیر چون شیب داخلی یا هلالی برگشته جلوگيری كند.
– استفاده از شيشه ایمن و غير ريزنده در جان پناه ها و دست اندازهای دارای شيشه بـه هر قطع و اندازه، الزامی است
دلایل سقوط جان پناه و خطرات آن چیست؟
متاسفانه در حوداثی مانند زلزله بم دیده شده است که جان پناه بسیاری از ساختمان‌های تازه ساخت دچار ریزش و سقوط شده است. سقوط جان پناه به دلیل پهنای کم آن نسبت به اندازه استاندارد و استفاده از مواد و مصالح ساختمانی نامرغوب و عدم گیرش جان پناه به سقف صورت گرفته است. سقوط جان پناه در هنگام زلزله بسیار خطرناک است زیرا موجب تحمل خسارات جانی و مالی افرادی است که در حال خروج از ساختمان یا افرادی که در حال گذر هستند، میشود.
یکی از قسمت های حفاظتی و مهم در ساخت ساختمان ها جان پناه است. این بخش جزء لاینفک ساخت و ساز به حساب می آید و عدم ساخت آن به معنی غیر استاندارد بودن ساختمان است
