نوشته های مشابه
تثبیت خاک ماسه ای با پیشرفت روزافزون مطالعات ژئوتکنیک، بهبود خواص مکانیکی خاک ها جهت کاربرد در پروژه های عمرانی و ژئوتکنیکی، مواد و مصالح جدیدی طلب می کند. امروزه به دلیل ضعف هایی مانند مقاومت کم و زمان طولانی برای گیرش که خاک های تثبیت شده با انواع تثبیت کننده های رایج، از قبیل آهک و سیمان دارند، گرایش برای یافتن مصالح جدید که این نواقص را رفع کند افزایش یافته است. بدین منظور مطالعه روش های جدیدی که قادر باشد اصلاحاتی روی خاک نامرغوب انجام دهد، ضروری است. بدین منظور مطالعه روی انواع پلیمرها، الیاف طبیعی و مصنوعی و …. صورت گرفته است.
با توجه به رشد چشمگیر مواد شیمیایی جدید به خصوص مواد پلیمری در اجرای پروژه های عمرانی و اهمیت و تأثیر این مواد در تثبیت خاک های ضعیف، اخیرأ علم شیمی و پلیمر را به علم عمران نزدیک کرده است. یکی از ویژگی هاي بارز پلیمرها این است که با ایجاد شبکه در سطح خاك همانند پلی بین ذرات خاك عمل کرده و باعث اتصال ذرات به یکدیگر شده و خاك دانه هاي درشت تري را ایجاد می نمایند که در واقع باعث افزایش پایداري خاك دانه ها می گردند. اگرچه انتخاب یک پلیمر به عنوان تثبیت کننده خاك امر ساده اي نبوده و فاکتورهاي مهمی باید در نظر گرفته شوند، با این حال به دلیل برتري هاي کاربرد این مواد، استفاده از آن ها مواد به طور روزافزونی در حال افزایش است.تثبیت خاک ماسه ای
همچنین این گروه ازمواد دارای وزن مخصوص پایین و پایداری خوب در مقابل مواد شیمیایی هستند. امروزه پلیمرهایی از قبیل ژئوتکستایل ها، ژئوگرید ها و الیاف هایی از جنس پلی وینیل، پلی استر، پلی پروپیلین و … در تثبیت و تسلیح خاک مورد استفاده قرار می گیرند.تثبیت خاک ماسه ای
پلي وينيل استات يك ماده پلي مري است كه از پلي مراسيون راديكالهاي آزاد وينيل با منشا مونومر وينيل استات بدست مي آيد. اين ماده براي اولين بار توسط فريتز كالاته در آلمان در سال۱۹۱۲ كشف و ساخته شد. اين ماده در تجارت و صنعت با نام اختصاريPVAc شناخته مي شود. فورمولاسيون PVAc در شكل ۴- ۱ نشان داده شده است.
شكل فرمول پلي وينيل استات
تحقيقات بيشتر نشان داد كه كاربرد اين ماده چسبناك، سبب ارتقاي ساختار خاك ، افزايش نفوذ آب و ازدياد استحكام دانه بندي خاك مي گردد و به طور خلاصه، كاربرد اين ماده سبب جلوگيري از فرسايش ناشي از اثر آب و باد است.
در چين براي تثبيت تپه هاي ماسه اي روان و كنترل فشار ماسه بادي متورم در امتداد يك بزرگراه در صحراي Taklimalan به وسيله تثبيت كننده هاي پليمري مانند امولسيون پلي وينيل استات(lvp) و امولسيون (LVA)توسط هان و همكارانش آزمايشات و تحقيقات آزمايشگاهي و ميداني در محل براي ارزيابي مقاومت گسيختگي، مقاومت در برابر فرسايش باد، مقاومت در برابر يخ زدگي، مقاومت در برابر افزايش عمر ماسه تثبيت شده با اين مواد انجام پذيرفت. آن ها با اسپري این مواد روي تپه هاي شنی، پوسته اي به ضخامت۵/۰- ۲/۰ سانتی متر ایجاد کردند نتايج نشان داد مقاومت گسيختگي تا حدود Mpa12 افزايش يافته كه بسيار بزرگتر از آنچه كه مورد نيازاست Mpa) 1) مي باشد. مقاومت در برابر يخ زدگي بسيار مطلوب بوده به طوري كه كاهش وزن نمونه ها صفر بود. شاخص افت مقاومت در برابر افزايش عمر نشان داد کهLVP كم ترين افت مقاومت را دارد و كاهش مقاومت آن صفر است و در يك دوره۴ ساله جوابگو مي باشد.
موحدان و همکاران ( ۲۰۱۱) در پژوهشی، کارآیی ماده پلیمري با پایه پلی وینیل استات بر روي سه نوع خاك با بافت متفاوت در برابر باد همراه با ماسه ساینده به صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار دادند. به این منظور پس از طراحی و ساخت تونل باد، نمونه هاي تیمارشده با ماده پلیمري تحت آزمایش هاي فرسایش در برابر باد با سرعت ۲۶ متر بر ثانیه در ارتفاع ۱۵ سانتی متري داخل تونل باد همراه با ماسه ساینده قرار داده شد و با نمونه هاي تیمار شده با آب مورد مقایسه قرار گرفت. تیمارهاي مورد مطالعه در این آزمایش عبارت از ماده تثبیت کننده در ۲ سطح ۰ و ۲۵گرم بر مترمربع و نوع خاك در ۳ سطح شامل بافت سبک شنی، متوسط لوم سیلتی و سنگین رس سیلتی در ۳ تکرار بودند.تثبیت خاک ماسه ای
جدول خلاصه نتایج آزمایش فرسایش خاك ها در برابر باد همراه با ماسه ساینده (سرعت ۲۶ متر بر ثانیه).
نتایج به دست آمده نشان داد که از نظر آماري اختلاف معنی داري بین مقاومت به سایش و میزان فرسایش در نمونه هاي خاك تیمار شده با ماده پلیمر ي و نمونه هاي تیمار شده با آب وجود داشته است . همچنین براساس نتایج به دست آمده، افزودن ماده پلیمري پلی وینیل استات به میزان ۲۵ گرم در متر مربع در شرایط آزمایشگاهی ، با توسعه ارتباط بین ذرات و تشکیل یک لایه سطحی بر روي خاك، میزان فرسایش در برابر باد همراه با ذرات را کاهش داده است. ماسه بادي تیمار شده با پلیمر هیچ فرسایشی در برابر باد همراه با ذرات فرساینده ندارد . در حالی که میزان فرسایش خاك سیلتی تیمار شده با پلیمر، ۹۸ درصد نسبت به نمونه تیمار شده با آب کاهش یافته است در خاك رسی این کاهش در حدود ۷۶ درصد است . بنابراین میزان فرسایش تیمارهاي پلیمري نسبت به شاهد در انواع خا ك ها حداقل ۷۶ درصد کاهش یافته است.تثبیت خاک ماسه ای
جدول نسبت فرسایش خاک ها
پلي وينيل الكل كه نام اختصاري آن PVA می باشد در سال ۱۹۲۴ توسط هرمان و هانل با هيدروليز پلي وينيل استات در متانول با حضور هيدروكسيد پتاسيوم ساخته شد. در شكل ۴-۲ فرمولاسيون پلي وينيل الكل نشان داده شده است. پلي وينيل الكل ماده اي بي بو، نيمه شفاف يا مات و داراي بلورهاي سفيد يا كرم رنگ مي باشد. ساختار مولكولي آن بي آرايش است كه حالت آن بلوري مي باشد. با درجه هيدروليز كامل باعث انحلال پذيري آن فقط در دماي بيشتر از ۸۵ درجه سانتي گراد مي شود. داراي مقاومت و سختي بالا است و خصوصيات مقاومتي آن به مقدار رطوبت بستگي دارد كه افزايش آن باعث كاهش مقاومت كششي آن مي شود. از خصوصيات اين ماده مي توان به غير سمي بودن، عدم خورندگي، عدم آلوده كنندگي آب اشاره كرد.تثبیت خاک ماسه ای
شكل فرمول شيميايي پلي وينيل الكل
میررحیمی (۱۳۹۱) در پژوهشی به مطالعه آزمایشگاهی اثر پلیمر پلی وینیل الکل در بهبود خواص مکانیکی و ژئوتکنیکی ماسه بادی پرداخت. در این تحقیق از ماسه بادی با دانه بندی یکنواخت که از بیابان های ماسه ای اطراف یزد تهیه شده بود، استفاده شد. بدین منظور آزمایش های مختلفی نظیر تراکم، CBR، برش مستقیم و مقاومت فشاری تک محوری انجام شد. همچنین این آزمایش ها با مقادیر مختلف درصد وزنی پلیمر پلی وینیل الکل تکرار شد و نتایج زیر به دست آمد:
شکل منحنی دانه بندی ماسه بادی
آزمایش تراکم با درصدهای مختلف پلیمر انجام شد و مشخص شد با افزودن پلیمر خاک تا ۲/۰ درصد وزنی، وزن مخصوص خشک حداکثر افزایش و رطوبت بهینه کاهش می یابد.
جدول مقادیر رطوبت بهینه و چگالی خشک حداکثر در هر درصد وزنی از پلیمر
| رطوبت بهینه، % | چگالی خشک حداکثر، g/cm3 | میزان الیاف، % |
| ۸/۴ | ۸۵/۱ | ۱/۰ |
| ۸/۴ | ۸۸۵/۱ | ۲/۰ |
| ۱/۵ | ۸۵۱/۱ | ۳/۰ |
در آزمایش CBRبا اضافه کردن مقدار حداقل پلیمر به نمونه ها (۱/۰ درصد)، باعث ایجاد یک جهش در مقاومت نمونه های تثبیتی نسبت به نمونه های فاقد پلیمر شده است. همچنین افزایش درصد پلیمرها تا ۵/۰ درصد، باعث ایجاد حداکثر مقاومت CBR در نمونه ها می شود که نشان دهنده یک حد نهایی برای مصرف پلیمرها می باشد. بنابراین اثر افزودن پلیمر و ایجاد پیوند فیزیکی بین ذرات تا یک محدوده ای مثبت می باشد، اما با عبور از یک محدوده افزایش پلیمر، شاهد نتیجه منفی در نمونه های تثبیتی با پلیمر پلی وینیل الکل خواهیم بود.
شکل تغییرات CBR با مقادیر مختلف پلیمر
در آزمایش تک محوری با درصدهای مختلف پلیمر، مقاومت فشاری و برشی حداکثر از روی نمودارهای تنش – کرنش به دست آمد. نتایج این آزمایش ها نشان دادند که افزودن پلیمر، مقاومت فشاری و برشی خاک را بهبود می بخشد. این افزایش با افزودن درصدهای بیشتر پلمر همچنان روند صعودی دارد.
شکل الف) تغییرات مقاومت برشی و ب) تغییرات مقاومت فشاری خاک در درصدهای مختلف پلیمر
همچنین در این پژوهش از ۲ درصد سیمان و ۶/۰ درصد الیاف نخ تایر(مقدار بهینه به دست آمده برای تثبت ماسه) برای بررسی تاثیر روی مقاومت ماسه بادی استفاده شد و در نهایت مشخص شد که ترکیب همزمان پلیمر، الیاف و سیمان به خاک بیشترین تاثیر را در اصلاح خصوصیات ماسه بادی دارد، چرا که در این حالت هم بر مقاومت فشاری و برشی نمونه افزوده شده، هم شکل پذیری نمونه بیشتر است و شکست نمونه نرم بوده و هم در برابر رطوبت مقاوم می باشد. .
شکل نمودار تنش – کرنش برای ماسه بادی الف) با ۲/۰ درصد پلی وینیل الکل. ب) با ۲/۰ درصد پلی وینیل الکل. ۲درصد سیمان و ۶/۰ درصد الیاف تایر.
شکل نمودار تنش – کرنش برای ماسه بادی الف) با ۴/۰ درصد پلی وینیل الکل. ب) با ۴/۰ درصد پلی وینیل الکل. ۲درصد سیمان و ۶/۰ درصد الیاف تایر.
پلی لاتیس پلیمری با پایه مواد طبیعی آبدوست است که وقتی آب به آن اضافه می گردد به علت رقیق شدن زنجیره ها یا مارپیچ های آن از همدیگر جدا شده و پیوندهای هیدروژنی شکسته می شود و زنجیره ها بدون تاثیر هر نیرویی به شکل آزادانه در حرکتند. بنابراین جایگاه های واکنش های الکترواستاتیک درون شبکه ای همراه با کریستال های معدنی فعال می شود. پلی لاتیس رقیق شده با جایگاه های واکنش الکترواستاتیک کاملا فعال، وقتی در مجاورت ذرات ماکرو، میکرو و نانوی شن قرار می گیرند، درگیر واکنش از نوع کووالانسی می شوند که می تواند ذرات شن و خاک را به هم بچسباند. محلول پلی لاتیس دارای چگالی نزدیک به چگالی آب، بدون بو و رنگ است. روان بودن، گرانروی یا لزجت پایین و قابلیت پمپ شدن بالا از ویژگی های هیدرومکانیکی آن می باشد. دارای منافذ ریز توپر با آب و از نظر وزن و حجم شبیه ژل می باشد. این شبکه ها اول به شکل روان است که با گذشت زمان و با از دست دادن آب سخت و شکننده می شوند. تجزیه شیمیایی پلی لاتیس نشان دهنده منومرهای گلوکز ؛ اسید منوگلوکرونیک؛ پلی ساکارید و مواد معدنی می باشد و مواد مصنوعی (بجز مواد کاتیونی که در هنگام عملیات صحرایی به عنوان کراسنگ کننده به پلی لاتیس اضافه می شود) در ساختار پلی لاتیس وجود ندارد. بنابراین در طبیعت کاملا تجزیه پذیر و زیست سازگار می باشد.تثبیت خاک ماسه ای
قابليت هاي پلي لاتيس
- تثبيت ماسه هاي روان و گرد و خاك در عمليات بيابان زدايي همراه با كاشت گياه
- جلوگيري از حركت ماسه هاي روان در حاشيه راهها ، فرودگاهها، راه آهن شهرها و روستاي در معرض تهديد
- ايجاد موانع طبيعي (ديوار حايل بوسيله ماسه محل و پليمر )
- تثبيت خاكستر هاي ناشي از سوختن جنگلها و مراتع جهت حاصلخيزي خاكهاي محل
- افزايش جذب آب در اطراف بوته هاي كاشته شده در بيابان
- تثبيت مواد تبخيري ناشي از خشك شدن بستر درياچه ها (درياچه اروميه)
- و…
نوحه گر و همکاران (۱۳۹۰) در تحقیقی به بررسی کارائی پلیمر پلی لاتیس در حفاظت خاك در مقابل فرسایش بادي با توجه به شرایط شرجی بودن استان هرمزگان پرداختند که در صورت کارائی این ماده بتواند جایگزین مالچ نفتی گردد. به این منظور سه قطعه زمین هر کدام به وسعت هزار متر مربع در بخشی از دشت گهردو از توابع شهرستان سیریک در استان هرمزگان انتخاب شد که دو قطعه تیمارها و قطعه دیگر شاهد را تشکیل داد. که در تیمار اول و دوم بعد از جایگذاري شاخص هاي مدرج و کشت نهال و آبیاري نهال ها، پاشش پلی لاتیس به عنوان مالچ صورت پذیرفت. قطعه سوم بدون عملیات مالچ پاشی و بدون نهال کاري با نصب شاخص هاي مدرج به عنوان شاهد انتخاب گردید. در طول مدت پنج ماهه دوره آزمون در ۱۰ بازه زمانی متفاوت شاخص هاي موجود اندازه گیري و پس از جمع آوري مشاهدات، توزیع متناسب با این داده ها انتخاب شد. با توجه به اینکه عدد شاخص هاي منطقه مالچ پاشی در طول دوره بر روي صفر ثابت مانده است نشان می دهد که مالچ استفاده شده در این منطقه قابلیت ثابت نگه داشتن ماسه ها را در برابر حرکت ایجاد شده به وسیله باد دارد. همچنین در مقایسه ي تو پوگرافی که بین زمان پاشش مالچ و آخرین روز اندازه گیري شاخص ها در قسمت مالچ پاشی شده صورت پذیرفته هیچ گونه تغییري از لحاظ توپوگرافی در این منطقه صورت نگرفته است که نشان دهنده این است که ماده نانوئی پلی لاتیس توانسته است به خوبی ماسه هاي روان را تثبیت کند.تثبیت خاک ماسه ای
شکل مقایسه تغییرات داد ه هاي شاخص ها در منطقه مالچ پاشی و بدون پاشش مالچ
شکل مقایسه وضعیت توپوگرافی در قطعه مالچ پاشی در آخرین زمان اندازه گیري شاخص ها و روز پاشش مالچ به ترتیب از راست به چپ
تثبیت با الیاف طبیعی
برای نخستین بار در سال ۱۹۲۶ اداره راه کارولینای جنوبی اقدام به استفاده از الیاف طبیعی به منظور تقویت مقاومت روسازی راه نمود. بدین ترتیب که ابتدا الیاف کتانی را روی خاک اصلاح شده پهن می کردند، آنگاه روی آن قیر داغ می ریختندو آن را با یک قشر نازک ماسه می پوشاندند. گزارشی از عملکرد این راه در سال ۱۹۳۵، حاکی از آن است که این راه ها تا هنگامی که الیاف کتان مضمحل نشده بودند، وضعیت خوبی داشته اند. الیاف به کار رفته موجب کاهش ترک خوردگی، شکستگی و گسیختگی های موضعی گردید. تحقیقات زیادی در کشورهای مختلف بر خواص مکانیکی متنوع، عملکرد فیزیکی و دوام پذیری مصالح تثبیت شده با الیاف طبیعی صورت گرفته است. براساس منشا، الیاف طبیعی به سه گروه فرعی تقسیم می شوند: الیاف معدنی، الیاف گیاهی و الیاف حیوانی.تثبیت خاک ماسه ای
با عبور از قرن بیستم و با افزایش جمعیت و رشد بیش از پیش آن، توجه بیشتری به نیاز به مصالح مختلف ایجاد شد. ضمن آن که منابع مصرف شده اند و آلودگی در حال افزایش است، به گونه ای که منابع تجدید ناپذیر رو به اتمام هستند و ما به مصالحی که دوستدار محیط زیست هستند. از جمله خصوصیات این الیاف که از بسیاری جهات موجب برتری آن ها می شود عبارتند از:
- دارای منابع تجدید شونده
- امکان دستیابی نامحدود
- فواید محیطی ناشی از ایجاد تعادل در تولیدو مصرف گاز دی اکسید کربن
- سبکی
- بازیافت بهتر
- کاهش ناراحتی های پوستی و تنفسی
- کاهش فرسایش ابزار .
اخوت در سال ۱۳۸۸ به بررسی رفتار خاک مسلح شده با الیاف طبیعی پرداخت. بدین منظور از نوعی خاک ماسه ریزدانه با دانه بندی ریز یکنواخت و یک نوع خاک ریزدانه طبیعی استفاده شد. همچنین از الیاف بریده شده کاه جو و رشته های الیاف کنف برای تسلیح استفاده شد.این الیاف با درصد وزنی ۱، ۵/۱ و ۲ درصد وزن خشک خاک، با خاک مخلوط شدند و آزمایش های تراکم، برش مستقیم و مقاومت فشاری تک محوری بر روی خاک انجام گرفت. نتایج آزمایش ها به قرار زیر است:
نتایج آزمایش تراکم به روش پروکتور استاندارد روی خاک غیرمسلح و مسلح با الیاف نشان داد که با افزایش میزان الیاف، درصد رطوبت بهینه افزایش می یابد که می توان علت آن را ظرفیت بالای جذب آب الیاف نسبت به خاک اطرافش دانست. همچنین افزایش میزان الیاف، باعث کاهش چگالی خشک حداکثر می شود و دلیل آن چگالی کمتر الیاف در مقایسه با دانه های خاک و مانعی برای نزدیک شدن دانه های خاک به هم باشد.تثبیت خاک ماسه ای
جدول مقادیر رطوبت بهینه و چگالی خشک حداکثر در هر درصد وزنی از الیاف
| رطوبت بهینه، % | چگالی خشک حداکثر، g/cm3 | میزان الیاف، % |
| ۱۴ | ۶۷/۱ | ۰ |
| ۵/۱۴ | ۵۸/۱ | ۱ |
| ۱۵ | ۵۳/۱ | ۵/۱ |
| ۱۶ | ۵۲/۱ | ۲ |
با استفاده از آزمایش برش مستقیم مشخص شد که در محدوده رطوبت ۱۲- ۱۱ درصد با افزایش میزان الیاف کاه جو و کنف تا ۲ درصد وزنی مقاومت برشی افزایش یافته است. در تنش نرمال ۵۰ کیلوپاسکال، بیشترین رشد مقاومت برشی برای کاه جو تا ۲۶ درصد و برای الیاف کنف تا ۴۷ درصد نشان داده شده است. همچنین در تمام ترکیب های آزمایش با افزایش تنش نرمال، افزایش مقاومت برشی مشهود است. با افزایش میزان الیاف تا ۵/۱ درصد، مقاومت برشی افزایش و بعد از آن کاهش می یابد. در تنش نرمال ۵۰ کیلوپاسکال، برای الیاف کاه جو تا ۲۸ درصد افزایش مقاومت برشی و در کنف ۴۵ درصد افزایش مشاهده شد. علت کاهش مقاومت برشی می تواند ناشی از تمایل به توده شدن الیاف کنف در ۲ درصد وزنی و عدم امکان به دست آوردن مخلوط یکنواخت بیان کرد. همچنین بررسی تاثیر الیاف بر پارامترهای مقاومت برشی، چسبندگی و زاویه اصطکاک داخلی، رفتار غیرخطی و متغیری را نشان داد.تثبیت خاک ماسه ای
نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که الیاف کاه جو در مقایسه با الیاف کنف تاثیر کمتری در بهبود رفتار ماسه داشته است. محدوده رطوبت بهینه بهترین رطوبت برای عملکرد مناسب الیاف جهت افزایش مقاومت برشی خاک ماسه ای است. افزودن الیاف کنف و کاه جو شکل پذیری و میزان جذب انرژی خاک ماسه ای را افزایش می دهندو بیشترین افزایش مربوط به افزودن ۵/۱ درصد وزنی از الیاف می باشد.تثبیت خاک ماسه ای
با توجه به مطالعات انجام گرفته در سال های اخیر بر روی اصلاح و تثبیت خاک ها می توان گفت:
۱- بهسازي خاک گزينه ي مناسبي است که در اغلب اوقات اقتصادي ترين روش براي حل مسائل ژئوتکنيکي است.
۲- آهنگ کاربرد روش هاي بهسازي در ايران هماهنگ با کشورهاي ديگر نبوده و با به کارگيري بهسازي در پروژه ها ساليانه ميلياردها تومان صرفه جويي مالي به عمل آمده و زمان اجرا به تناسب کوتاه خواهد شد.
۳- عدم استفاده از روش هاي بهسازي و تثبيت سبب مي گردد تا بر حسب نياز و مورد مصالح مناسب از فواصل زياد حمل شود. در اين شرايط هزينه ي اجراي کار با توجه به حجم زياد مصرف مصالح منتخب و مسائل مربوط به آن بسيار گران خواهد بود.
۴- ساده ترین راه برای تثبیت ماسه های روان ايجاد پوشش گياهي يا استفاده از موانع غير زنده است.
۵- نقش آهک در تثبيت خاک هاي ريزدانه از زمان هاي قديم شناخته شده است. واکنش هاي شيميايي تبادل يوني بين آهک، آلومين و سيليس موجود در خاک رس باعث بالا رفتن کارايي، کاهش خصوصيات خميري خاک و همچنين واکنش هاي پوزولاني منجر به ايجاد يک جسم سمنته با مقاومت نسبتاً بالا مي شود.
۶- مقاومت خاک هاي تثبيت شده با سيمان در اثر مرور زمان افزايش مي يابد. اين افزايش مقاومت در روزهاي اول، به سرعت بيش تري انجام مي شود و با گذشت زمان از سرعت ازدياد مقاومت خاک تثبيت شده کاسته مي شود. با افزايش مقدار سيمان، مقاومت و ظرفيت برشي افزايش مي يابد.
۷- استفاده از پليمر در خاک هاي دانه اي با توجه به طريقه ي قرار گيري ذرات و فواصل لازم جهت چسبانيده شدن نتايج بهتري را نشان مي دهند.
۸- مزيت تقويت خاک با استفاده از پليمرهاي رايج مانند P.V.A و … به علت عدم خوردگي و تجزيه ي شيميايي، مدت دوام بالاي آن مي باشد.
۹- مسلح کردن خاک توسط الیاف باعث می شود خاک در باربری یکپارچه عمل کند و این امر باعث افزایش باربری خاک می گردد.
۱۰- الیاف طبیعی دارای برتری هایی همچون هزینه کمتر، فراوانی منابع و زیست تجزیه پذیر بودن می باشند.تثبیت خاک ماسه ای
۱۱- با توجه به مطالعات آزمایشگاهی انجام شده در دشت یزد – اردکان به منظور نتیجه گیری بهتر باید از روش های نوین نیز در سطح گسترده استفاده شود.
۱۲- از میان روش های اصلاح خاک های ماسه ای، استفاده ترکیبی از مصالح نوین و تثبیت کننده های قدیمی نتیجه بهتری را خواهد داشت.
