نوشته های مشابه
گریدر
از گریدر یا شیب ساز در اجرای آسفالت و صاف کردن سطوح استفاده می‌شود. و گریدر ماشین‌آلات سنگین مهندسی می‌باشد که دارای یک تیغه بزرگ برای تسطیح سطوح می‌باشد. بیشتر مدل‌ها دارای ۳ اکسل با یک موتور و کابین تعبیه‌شده در بالای اکسل عقب در انتهای ماشین می‌باشند مهمترین وسیله برای عملیات تنظیم شیب، تسطیح خاکریزها، خاکبرداری‌ها و رساندن سطح خاک به سطح مورد نظر (خط پروژه) توسط گریدر انجام می‌پذیرد. همچنین زمانی که برف روی جاده وجود دارد و جاده هنوز یخ نبسته، گریدر می‌تواند با عبور از آن برف‌ها عبور و مرور را برای سایر ماشین‌ها میسر کند. با این تفاسیر می‌توان گفت گریدرها هر چیزی که در جاده‌ها پخش می‌شوند را به راحتی جمع کنند و با همین کار، جلوی اتلاف وقت را بگیرند. گریدرها موتورهای متفاوتی دارند و دارای موتور سبک یا سفت و محکم هستند. برای استفاده از گریدر باید به نوع موتور آن توجه کرد.
عملیات مختلف
- پخش کردن مواد خاکی
- پخش مصالح در شانه سازی‌های راه
- شیب‌بندی‌های دقیق
- کندن جوی
- بریدن و تراشیدن ترانشه ها
عملیات با گریدر
الف) پخش کردن مواد خاکی
از مهمترین عملیات گریدر پخش کردن مواد ومصالح خاکی درسطح زمین است البته مقدار مواد جابجا شده به ظرفیت گریدر بستگی دارد ظرفیت گریدر تابع عواملی مانند قدرت موتورکشش ماشین اندازه وارتفاع تیغه می‌باشد مقدار موادی که گریدر می‌تواند جابجا کند بسیار کمتر از بولدوزر است بنابراین بهتر است موادی که باید توسط گریدر جابجا وتوزیع شود قبلاً توسط ماشین آلاتی مانند بولدوزر بر روی زمین پخش شده باشد تاارتفاع توده خاکی خیلی زیاد نباشد
ب) حمل مواد به کنارجاده باتغییر زاویه تیغه گریدرقادرخواهد بودکه موادخاکی را به کنارمسیرحرکت هدایت کند دراین حالت موادخاکی درانتهای عقب گریدر انباشته شده و یک توده خاکی طولی درامتداد مسیرحرکت گریدر قرارگیرد زیرا درغیراینصورت قدرت کشش ماشین کم می‌شود وزاویه حمله به تیغه گریدر نیزتغییر می‌کند
ج) شیب بندهای دقیق برای شیب بندهای دقیق باید تیغه را با زاویه کوچکی نسبت به امتداد قائم ثابت کرد وارتفاع تیغه ازسطح زمین باید طوری باشد که برآمدگی کوچک را بریده وگودالها را پرنماید بدین منظورهمواره باید مقدار موادخاکی درجلوی تیغه گریدرموجود باشد
د) کندن جوی گریدر رامی‌توان برای کندن جویهای ۷شکل وذوزنقه‌ای شکل به کاربرد ماکزیمم عمق جوی حدود ۳ فوت (یک متر) وعرض آن حدود۴فوت است برای جویهای با ابعاد بزرگتر بهتر است از خندق‌کن و بیل مکانیکی وسایل حفاری استفاده کرد
ه) بریدن وتراشیدن ترانشه‌ها با تغییر زاویه گریدر وعمودکردن یا شیب زیاد لبه تیغه نسبت به سطح افق می‌توان با حرکت در جهت طول ترانشه لبه‌های آن را تراشید البته دو مسئله را باید در نظر گرفت اول اینکه نوع مصالح ترانشه‌ها سنگی وصخره‌ای نباشد چون به لبه تیغه آسیب رسانده ویا عمل تراشیدن را غیرممکن میسازد مسئله دوم تراشیدن قسمت‌های پایین ترانشه ومرتب کردن آنها است تا در هنگام تراشیدن قسمت‌های بالای ترانشه مانع حرکت گریدر نشوند.
تقسیم‌بندی گریدر با توجه به نوع ساختمان آنها:
- از لحاظ موتور
- از لحاظ وزن
- از لحاظ تعداد چرخ‌ها
- از لحاظ کنترل تیغه و فرمان
- از لحاظ ساختمان بدنه
از نظر موتور:
بدون موتور: توسط تراکتور یا بولدوزر کشیده می‌شود و برای زمین سخت یا آبدار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
موتوردار: قابلیت انجام عملیات خاکی آن به‌مراتب از نوع گریدر بدون موتور بیشتر است.
از نظر وزن:
از نظر وزن به ۴ نوع تقسیم‌بندی می‌شود، نوع سبک (تا ۹ تن)، نوع نیمه سنگین (۹ تا ۱۲ تن)، نوع سنگین (۱۲ تا ۱۵ تن) و نوع فوق سنگین (۱۵ تا ۲۳ تن) می‌باشند
از نظر تعداد چرخ:
- ۴ چرخ با یک یا دومحور محرک
- ۶ چرخ با دو یا سه محور محرک
از لحاظ کنترل تیغه و فرمان:
- کنترل هیدرولیکی
- کنترل مکانیکی
از نظر ساختمان بدنه:
- نوع مستقیم
- نوع کمر شکن
مزایای گریدر موتوردار:
- تنها احتیاج به یک راننده دارد.
- قابلیت مانور آن نسبت به گریدر بدون موتور بیشتراست.
- برگشت با دنده‌عقب کاملا میسر است.
- حرکت تیغه و تغییر زاویه و هدایت چرخ‌های جلو از اتاق راننده ممکن است.
- هزینه بهره‌برداری از آن به علت اینکه احتیاج به تراکتور کششی ندارد کمتر است.
بیل گریدر:
- بیل گریدر از یک قطعه فولادی منحنی شکل که طول آ ن بستگی به بزرگی و کوچکی گریدر دارد تشکیل‌شده است.
- برای اینکه لبه بیل که دائما در هنگام کار با زمین تماس دارد سریعاً سائیده نشده و از بین نرود تیغ‌های مختلفی که هر یک بستگی به شکل آنها جهت کارهای بخصوصی استفاده می‌شود نصب می‌نمایند که پس از سائیده شدن قابل تعویض می‌باشند.
- به علت جنس بخصوص این تیغه‌ها مقاومت آن در برابر سایش فوق‌العاده نسبت به خودبیل زیادتر است.
انواع تیغه‌های قابل‌نصب روی بیل گریدر:
- تیغه جهت پخش کردن مواد خاکی و تسطیح نهایی: لبه تیز و ضخامتی در حدود ۱/۲ اینچ و انحنای ملایمی دارد و جهت کندن زمین‌های نرم استفاده می‌شود.
- تیغه جهت کارهای نسبتاً سخت: جنس این تیغه نیز بسیار مقاوم بوده و ضخامت آن بین ۵/۸ تا ۳/۴ اینچ می‌باشد. از این تیغه در محیط‌هایی که تیغه نوع اول می‌شکند استفاده می‌شود.
- تیغه برای کارهای سخت و فرساینده: ضخامت این تیغه یک اینچ و عرض آن ده اینچ می‌باشد و در سخت‌ترین زمین‌ها از آن استفاده می‌گردد. عمر این تیغه حدود چهار برابر تیغه نوع اول است.
- تیغه جهت کندن خاک: این تیغه به شکل شانه و ضخامت ۳/۴ اینچ بوده و عرض آن ۸ اینچ است.
کاربرد قسمت‌های مختلف دستگاه:
کنترل حرکت گریدر: جهت کنترل حرکت گریدر از چرخ‌های جلو استفاده می‌شود ولی در بعضی از انواع گریدرها چرخ‌های جلو و عقب همزمان باهم قابل گردش توسط فرمان گریدر می‌باشند.
گریدر قادر است در شعاع تند گردش کند و در ضمن به سهولت و در فاصله بسیارکم از روی سطح صاف‌شده جاده خارج گردد. گریدرهایی که تمام چرخ‌های آنها متحرک می‌باشد فوق‌العاده گران و کار کردن با آنها مشکل‌تر است.
کلنگ یا چنگک: در عقب بعضی از گریدرها کلنگ چند انگشتی متصل می‌گردد که از آن جهت خرد کردن خاک قبل از بکار بردن بیل استفاده می‌شود.
زاویه برش تیغه و چنگک: عموماً برای بازده بیشتر در زمین‌های سخت زاویه برش تیغه باید افزایش یابد و در خاک نرم این زاویه کاهش یابد.
برای زاویه دادن به تیغه یا چنگک از پیچ و مهره‌ای پشت تیغه استفاده می‌شود. مقدار حداقل زاویه برش تیغه ۲۵ و حداکثر ۶۹ درجه می‌باشد و زاویه ۳۳ درجه استاندارد است. مقدار زاویه برش چنگک از ۶۲ تا ۷۵ درجه و زاویه استاندارد ۶۸ درجه می‌باشد.
عمق فرورفتن چنگک‌ها: مقدار عمق فرورفتن چنگک‌ها در زمین قابل تنظیم است که این کار با بلند شدن بازوهای اصلی چنگک امکان‌پذیر است (با تعویض محل خارهای آن) و مقدار نفوذ در خاک از ۲۰ تا ۳۶ سانتی‌متر متغیر است.
زاویه کنار راندن خاک: زاویه ایجادشده بین تیغه و محور اصلی ماشین را زاویه کنار راندن خاک می‌نامند. در تیغ زدن‌های معمولی مقدار این زاویه ۶۰ درجه می‌باشد. اگر مقاومت خاک زیاد و یا خاک سخت باشد مقدار این زاویه باید کمتر باشد.
تیغه هل دهنده خاک: این تیغه مانند تیغه بولدوزر بوده وجهت هل دادن اسکریپر و خاک مورداستفاده قرار می‌گیرد.
طریقه بهره‌برداری و عملکرد دستگاه:
تسطیح زمین: هنگامی‌که محوطه خراشیده یا کنده‌شده‌ای را می‌خواهیم تراز کنیم می‌توان از دنده‌های ۱ و ۲ برای حرکت استفاده نمود. باید تیغه در سطح موردنظر و زاویه دفع و راندن خاک حدود ۶۰ و زاویه برش تیغه در استاندارد ۳۳ درجه قرار بگیرد.
حرکت ناگهانی وسیله باعث ناهمواری در سطح ایجادشده خواهد شد. چرخ‌ها باید از محل جمع شدن خاک دورتر قرار گیرند در غیر این صورت قدرت کشش وسیله کاهش خواهد یافت.
ترمیم و نوسازی جاده‌ها: گریدر باید در دنده‌های ۱و ۲ حرکت کند و حتی‌المقدور مرمت جاده در زمانی که رفت‌وآمد حداقل است صورت گیرد زیرا سرعت بسش از حد باعث به وجود آوردن سطوح ناهموار خواهد شد.
جابجایی برف: باید در کنار با برف تازه تیغه در زاویه رانش مقتضی قرار گیرد و حرکت با سرعت کافی (دنده ۳ و ۴) برای به کنار راندن برف انجام شود. باید توجه کافی نسبت به موانع مخفی در برف داشت. باید در برف کوبیده شده حرکت در دنده‌های ۱ و ۲ صورت گیرد.
کندن یا شخم زدن به کمک چنگک: زمانی که سطح کار برای تیغه بیش از اندازه سخت باشد می‌توان از چنگک‌های اضافه‌شده به گریدر و حرکت با دنده‌های ۱و ۲ استفاده کرد.
اختلاط و پخش مصالح: ممکن است از گریدر به‌منظور اختلاط چند نوع مصالح مختلف راه توسط غلتاندن آنها استفاده شود در چنین حالتی باید حرکت در دنده‌های ۲و ۳ انجام گیرد.
برای پخش مصالح تیغه باید در حالت شیب‌دار بوده و حرکت در دنده‌های ۲و ۳ انجام گیرد. برای جلوگیری از مزاحمت مصالح پخش‌شده در کار چرخ‌ها مسیر حرکت تغییر داده نشود و باید دقت شود که مصالح به‌صورت هموار و صاف به‌اندازه ضخامت دلخواه پخش شوند.
کندن نهر آب: برای این کار وسیله باید در دنده‌های ۱یا ۲ حرکت نماید و تیغه به‌صورتی قرار گیرد که خاک حفرشده در بین چرخ‌های عقب قرار گیرد و خاک انباشته‌شده می‌بایست قبل از اینکه با زیر شاسی تماس پیدا کند برداشته شود. برای جبران کج شدن ماشین چرخ‌های جلو را باید به‌صورت مورب در آورد.
نگهداری و تنظیم رویه جاده‌ها و راه‌های موقت: برای استفاده حداکثر از گریدر در تنظیم شیب و تسطیح رویه راه بخصوص در به وجود آوردن شیب‌های عرضی به‌منظور دفع آب‌های باران از روی جاده چند نکته زیر قابل‌توجه است.
- مناسب‌ترین زمان: بعد از بارندگی کوتاه‌مدت و با شدت کم
- استفاده از چندین گریدر و همکاری با یکدیگر
- نگهداری راه موقت: در عملیات خاک‌برداری و خاکریزی توسط کامیون یا اسکریپر به‌منظور بالا بردن سرعت حرکت ماشین‌آلات فوق به‌صرفه است که رویه جاده توسط گریدر صاف نگاه داشته شود تا بدین طریق بازده ماشین‌آلات بالا رود.
بغل بری: حرکت وسیله باید در دنده ۱ و تیغه در حالت بغل برقرار گیرد. برای حرکت مستقیم وسیله بایست به چرخ‌های جلو شیب لازم داده شود.
کار با گریدر در هوای سرد:
برای کار با گریدر در هوای سرد باید به نکات زیر توجه کرد:
- روغن‌موتور با توجه به سرما از نوع غلظت کم استفاده شود.
- آب جمع شده در سیستم سوخت به کمک شیرهای مخصوص آن در شب خالی شود.
- گل و آب چسبیده به بدنه پاک شود.
- قطرات آب در سطح میله‌های پیستون سیلندرهای هیدرولیک باید پاک شود چنانچه این قطرات منجمد شود ممکن است باعث صدمه دیدن آب‌بندی قطعه گردد.
- -ضدیخ با آب تمیز (آب شهر) مخلوط گردد و تنها زمانی به داخل رادیاتور ریخته شود که آب رادیاتور خالی گردیده و از رسوب پاک‌شده باشد.
- بدنه و پمپ آب و شلنگ‌های انتقالی آب قبلاً از نظر نفوذ آب به خارج کنترل گردند.
